ΚΑΝΕΙΣ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΣΕ ΝΑ ΟΙΚΕΙΟΠΟΙΗΘΗ ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟΝ ΤΟΥ…

 Όχι με στιλπνά βελούδα όχι με περιδέραια δεσποινίδων ισταμένων επί παραθύρων

όχι με λαιμούς στρουθοκαμήλων και με γυμνήν αλγυδόνα

φέρουσα στεφάνι απολωλότων φωσφορισμών

εγένετο η κατάταξις των ηρώων και η διανομή των μυρωμένων σαγμάτων.

Κανείς όμως δεν μπόρεσε να οικειοποιηθεί το πεπρωμένο του.

Όπως το κλειδωμένο μανάρι που οιμώζει επάνω στο πάπλωμα του κλισιοσκοπείου

σηκώθηκε ο φόβος μιας ολόκληρης συντεχνίας

και ρίπτων τα σκεύη του στη θάλασσα παρεφρόνησε.

Αμέσως διεσαλεύθη η τάξις των γυναικωτών αστυφυλάκων

και κατέρρευσε ο αιωνόβιος κυκλών από το ράφι του

κατασυντρίβων νεαρές όρνιθες

παρασύρων προσευχομένους υακίνθους

διαπομπεύων ιερείς και ιεροδούλους

και συντελών τα μέγιστα εις την δημιουργία νέων προσχώσεων

προ της εισόδου της μαρτυρικής πολίχνης.

Εκεί που ανθούσε το διασημότερο χρωματουργείον

σήμερα πουλούν παιδιά και αντί δύο δοντιών

μπορεί κανείς να μεταβάλη την ατομικότητα μιας ερωτευμένης αγαλάδας

σε τρόπαιο ανδρογύνου συγκροτήματος

χωρίς άφεσιν αμαρτιών χωρίς λυπομανίαν

χωρίς μεταβολήν προς τα δεξιά ή τα αριστερά

μα μόνον με τ’ απαλά χαϊδολογήματα στοργικής ηλεκτροπυξίδος.

(ΕΥΝΟΥΧΙΣΜΟΣ ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΩΝ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΑΝΟΙΞΕΩΣ από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ πρώτη έκδοση 1935 ]

 

Από την ίδια συλλογή ανθολογούνται παρακάτω και τα ποιήματα (ΤΙΤΛΟΙ και πρώτοι στίχοι):

ΑΝΤΑΠΟΔΟΣΗ,  Όταν βγήκε έξω στην πρωτοφανή έκταση της φόρμιγγος…

Η ΚΟΥΝΙΑ, Ακόμη δεν άνθησαν τα συρματοπλέγματα…

Η ΔΙΑΒΑΣΙΣ ΤΩΝ ΜΕΓΙΣΤΑΝΩΝ ΣΥΝΕΤΕΛΕΣΤΗ

ΤΣΙΜΠΟΥΣΙ, Ο κήρυκας ο αντεπιστέλλων την παγίδα

ΜΙΑ ΦΡΟΝΙΜΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΞΙΖΕΙ ΤΡΙΑ ΠΟΥΛΙΑ μια γυναίκα απλώς γυναίκα αξίζει δεκάδες δορκάδων

ΚΛΩΣΤΗΡΙΟΝ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΑΝΑΠΑΥΛΑΣ

ΠΙΣΘΑΓΚΩΝΑ, Εμπρός στα τραίνα…

ΑΣΜΑ ΣΑΝ ΑΣΜΑ, Ο δικηγόρος των δρυμών πίπτει…

ΠΥΘΜΕΝΑΣ, Το ρήγμα της φωνής προωθεί την πορεία του θριάμβου

 

ΑΝΤΑΠΟΔΟΣΗ  (από την ποιητική συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ 1935)

Όταν βγήκε έξω στην πρωτοφανή έκταση της φόρμιγγος ανεστάλη η διασκέδασις των δενδροστοιχιών με τους απλούς ανθρώπους. Όλοι την επεθύμησαν και η φόρμιγξ την παρεκάλεσε. Εκείνη όμως προχώρησε μεσ’ τη δενδροστοιχία και μόλις συνήντησε τον αιωρούμενο βόστρυχο τον αγκάλιασε όπως αγκαλιάζει μιαν ομπρέλα ένα λεπτό κλωνάρι και βυθίστηκε στα βαθύτερα φυλλώματα μαζί του. Λίγες αχτίδες μόνο κατόρθωσαν να διεισδύσουν εις τα βάθη των φυλλωμάτων και όταν γύρισαν διηγήθηκαν την αναντίρρητη ομορφιά της στάσεως της.  Πολλοί δεν επίστευσαν άλλοι πέσαν στο χώμα και ακόμη και η λάσπη αισθάνθηκε το ρίγος των φυλλωμάτων στο στήθος της και σ’ όλο το μάκρος της σπονδυλικής της στήλης. Όταν ξαναφάνηκε μετά έξη χρόνια η νέα γυναίκα έμοιαζε με ψηλή στήλη και στην κορυφή της κάθησαν τρία πλοκαμωτά περιστέρια για να περιμείνουν τα κόκκινα ψάρια που παίζαν κάτω από τις αμασχάλες της μα η νέα έκλεισε τα μάτια της και κρύφτηκε πίσω από τη στήλη με την οποία έμοιαζε γιατί μέσα της ξύπνησαν οι δεκαπενταετείς αναμνήσεις που φτερούγιζαν με την παρουσίαν της στον κρίνο του ερχομού της και την προωθούσαν προς την χοάνην της φόρμιγγος απαλά με την αγάπη τους έκδηλη στα ωραία καράβια που πλέχανε στους δροσερούς (κατ’ άλλους θερμότατους) μαστούς της.

 

 

 Η ΚΟΥΝΙΑ

Ακόμη δεν άνθησαν τα συρματοπλέγματα της καρδιάς μας και ωστόσο τρέχουν τα παιδιά και τρέμουν οι γυναίκες τους. Ο φλοίσβος των φουστανιών της κάθε μιας αποτελεί κάθαρσιν και τούτο το πιστοποιούν οι φλώροι το πιστοποιεί και το πέος ενός εκάστου παιδιού. Αυτές όμως τρέμουνε και τα παιδιά αποκτούν ολοένα μεγαλύτερον βεληνεκές του πέους γιατί και από μακριά κι από κοντά τις αγαπούν και από μακριά κι από κοντά της φωνάζουν Σθέλμα.

 

 

Η ΔΙΑΒΑΣΙΣ ΤΩΝ ΜΕΓΙΣΤΑΝΩΝ ΣΥΝΕΤΕΛΕΣΘΗ

Η πενία προσορμίζεται σήμερα στο ανθογυάλι και τα κράσπεδά της εγγίζουν τους μικρούς οδοντωτούς κοχλίες που μας ακολουθούν. Στα χέρια της λάμπουν τα λίγα φουντούκια μας και στο στρογγυλότατο στήθος της κυκλοφορούν τα κοπάδια που δεν μας ανήκουν. Εν τούτοις το κονδύλι έπεσε καθέτως κι άρχισαν να στάζουν αργά μα χωρίς καμιά επιτήδευση τα τοπία των ιδικών μας ευρημάτων. Η χαρά μας θα προξενήσει καταστροφή αν δεν υποταχθούμε συθέμελα στη θέλησή τους. Λαμπρή και ευαίσθητη σαν κατάστημα οπωρικών μας αναγγέλλει το τέλος της πενίας μας υπό τον όρον της μετατοπίσεως  των κρουνών και της αναδείξεως ενός μεταξωτού φανοστάτου εν μέσω θαλασσινών αλγηδόνων. Κορυδαλλοί επί φασιανών ψάρια επί απλών υφασμάτων και ρόμβοι επί ατμομηχανής  συνοδεύουν την έλευση των πολύτιμων κοχλιών και η πολύεδρη καμπάνα ανακρούει ενώπιόν μας την πρύμη της για να κρατήσει όλον τον ειρμό και όλες τις συρραφές του ρίγους των ανθών μας και την υπτία εκπομπή των ελασμάτων που ήδη πύκνωσαν στα στήθη και στις τζέπες του καθενός μας θρόμβου

 

 

 

ΤΣΙΜΠΟΥΣΙ

Ο κήρυκας ο αντεπιστέλλων την παγίδα προς τον νόμιμον κόθορνον του αιγιαλού καταπραΰνθηκε. Η πορώδης εξουσία του ενεστώτος έτους εβάρυνε την κυκλικήν διέλευση της ισοβαθμίου χορωδίας. Πέραν αυτής ουδείς θ’ ανασκολοπισθή. Τα βήματα του κήρυκα δεν τα ’σβησε ο χρόνος ούτε τα βήματα των στρουθίων γιατί κάτω από τα μπράτσα και των πιο μικρών κηρύσσονται τα χρώματα της όλβιας χρονιάς που θα μας έλθη. Τώρα χατήρια κρέμονται στο ράμφος καθενός και δεν υπάρχει περόνη μπηγμένη πουθενά έξω από το μάτι των κακών κοκκόρων που ακινητούν μεσ’ το καλάθι των αχρήστων. 

 

 

ΜΙΑ ΦΡΟΝΙΜΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΞΙΖΕΙ ΤΡΙΑ ΠΟΥΛΙΑ, ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΠΛΩΣ ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΞΙΖΕΙ ΔΕΚΑΔΕΣ ΔΟΡΚΑΔΩΝ:

Η κωπηλασία είτανε κοκκινωπή. Το σπέρμα που διεσχίζαμε είταν πλουσιότερο κι απ’ το νερό των θερμοτέρων εορτών γι’ αυτό φτάσαμε  ασυγκρίτως ανώτεροι και ως λαμνοκόποι και ως αγωγοί του λυτρωμού μας. Τώρα μας ζητωκραυγάζουν και οι χθεσινοί σχιζομύκητες και κανείς δεν μυκτηρίζει. Στα μπράτσα μας ανθούνε μυγδαλιές και από τα μάτια μας ανεβαίνουν και κατεβαίνουν οι κλίμακες των αλουργίδων με ζέση και με αυταπάρνηση χειραφετημένων νοσταλγών της κατ’ εξοχήν γυναίκας.

 

ΚΛΩΣΤΗΡΙΟΝ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΑΝΑΠΑΥΛΑΣ

Είμεθα όλοι εντός του μέλλοντός μας. Όταν τραγουδάμε, τραγουδάμε εμπρός στους εκφραστικούς πίνακες ζωγράφων, όταν σκύβουμε εμπρός στα άχυρα μιας καμένης πόλεως, όταν προσεταιριζόμεθα την ψιχάλα του ρίγους είμεθα όλοι εντός του μέλλοντός μας γιατί ό,τι κι αν επιδιώξουμε δεν είναι δυνατόν να πούμε όχι να πούμε ναι χωρίς το μέλλον του προορισμού μας όπως μια γυναίκα δεν μπορεί να κάμη τίποτε χωρίς την πυρκαγιά που κλείνει μες τη στάχτη των ποδιών της. Όσοι την είδαν δεν στάθηκαν να ενατενίσουν ούτε τα συστρεφόμενα κηπάρια ούτε την ευωχία των μαλλιών που λατρεύτηκαν ούτε τα σουραύλια των εργαστηριακών μεταγγίσεων από μια χώρα σε φλέβες κόλπου θερμού προστατευομένου από τα εγκόσμια και τα μελτέμια της κυανής ανταύγειας λιγυρών παρθένων. Είμεθα όλοι εντός του μέλλοντος μιας πολυσύνθετης σημαίας που κρατεί τους εχθρικούς στόλους εμπρός στα χείλη της καρδιάς μου κατοχυρώνοντες ψευδαισθήσεις πιστοποιούντες ενδιάμεσες παρακλητικές μεταρρυθμίσεις χωρίς να νοηθεί το αντικείμενο της πάλης. Στιγμιότυπα μας απέδειξαν την ορθότητα της πορείας μας προς τον προπονητήν του ιδίου φαντάσματος της προελεύσεως των ονείρων και του καθενός κατοίκου της καρδιάς μιας παμπαλαίας πόλης. Όταν εξαντληθούν τα χρονικά μας θα φανούμε γυμνότεροι και από την άφιξη της καταδίκης παρομοίων πλοκαμιών και παστρικών βαρούλκων γιατί όλοι μας είμεθα εντός της σιωπής του κρημνιζομένου πόνου στα γάργαρα τεχνάσματα του μέλλοντός μας

 

 

ΠΙΣΘΑΓΚΩΝΑ

Εμπρός στα τρένα. Στις βάρκες και στα δέματα που μας θηρεύουνε θηρεύοντας κάτω από μεσοφόρια γυναικών που καβαλούν σε ταύρους που αγαπούν κρεολές που αγαπούν τους μαύρους που αγαπούν κοσμήτορες της ενορίας που φέγγουν και που σπέρνουν στα ύφαλα μέρη της νυκτός. Κανείς δεν ξέρει την αυγή που μας καλεί να μείνουμε μαζί της. Η θήρα μας είναι νουνεχής γιατί μας αγαπούν γιατί τις αγαπάμε και πάμε στις γυναίκες με τους ταύρους μας μέσα σε φύκια γυναικών που αγαπάμε.

 

 

ΑΣΜΑ ΣΑΝ ΑΣΜΑ

Ο δικηγόρος των δρυμών πίπτει και η φωνή του είναι μια χοάνη. Η θερμουργός δύναμίς της είναι η σημασία που δίνουν στην πτώση του και η πτώση του διαρκεί τώρα τριανταπέντε χρόνια με βράχους στα πόδια της και δάκρυα στα χέρια της. Κανείς δεν μπορεί ν’ απλώσει το λαιμό του γιατί ο κίνδυνος της πτώσεώς του  είναι πάντοτε κοντά σαν πάπλωμα επί του οποίου  χτίζεται από πέρυσι η χειμωνιάτικη δοσοληψία. Η κόρη που αγάπησε  την χοάνη μπορεί να διανοίξει τους πάγους της καρδιάς των χρεοπιστώσεων γιατί στο μέτωπό της αντανακλάται από καιρό η χάρη της μέσης της και η αλληλουχία των ιστών του στήθους της. Η πτώσις όμως εξακολουθεί και δημιουργεί ακόμη τους ανερμάτιστους κύκλους ενός άγχους που μερικοί αποκαλούν «Τουθόπερ» και άλλοι «Φωτεινή ανταύγεια ριπής επί πλεκτάνης» παρά τις διαμαρτηρίες του Τουθόπερ και παρά τη δροσερή συναυλία των σπαρτών μέσα σε στόματα στρουθοκαμήλων.

 

 

Η ΩΡΑ ΔΕΝ ΦΑΝΤΑΖΕΙ ΣΑΝ ΚΑΜΙΝΙ ΜΑ ΡΙΧΝΕΙ ΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ…

Το ρήγμα της φωνής προωθεί την πορεία του θρόμβου και επί της κορυφής χαίνει η χαρά του ερχομού μιας άλλης δολιχοκέφαλης γυναίκας. Τα πέταλά της έκλεισαν και το περιδέραιο που έσκυψε να πιάσει προκαλεί και περιφρουρεί τη συνουσία της μακριά από τα στάχυα και τα βελούδα της παραλίας. Η ώρα δεν φαντάζει σαν καμίνι μα ρίχνει τους τοίχους και κυοφορεί μεσ’ τη χαρά του ερχομού της και έτσι η βαθμιαία εξάπλωσις της συνουσίας μοιάζει με τα κρυσφύγετα των ερωτευμένων που παραμένουν ενωμένοι και ως όρθιοι και ως ξαπλωμένοι μέσα στους πυκνούς θυσάνους των φωνηέντων τους.

[ΠΥΘΜΕΝΑΣ από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ, πρώτη έκδοση 1935 – εδώ αντιγραφή και επικόλληση από την έκδοση του ΓΑΛΑΞΙΑ που μαζί με τον ΕΝΔΟΧΩΡΑ κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 1969]

 

ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΒΛΕΦΑΡΑ ΔΙΑΦΑΝΕΣ ΑΥΛΑΙΕΣ:

Όταν τ’ ανοίγεις βλέπεις ό,τι κι αν τύχει

Όταν τα κλείνεις βλέπεις ό,τι ποθείς…  

ΠΟΙΗΣΗ, ανάπτυξη στίλβοντος ποδηλάτου!..  Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε!..      Οι δρόμοι είναι λευκοί, τ’ άνθη μιλούν κι από τα πέταλά τους αναδύονται μικρούτσικες παιδίσκες!..  Οι εποχές αλλάζουν κι η γυναίκα της εποχής μοιάζει με χάσμα θρυαλλίδας!..  Η εκδρομή αυτή (της ζωής μας…) δεν έχει τέλος!..  και υπάρχουν απειράκις ωραιότατα πράγματα να κάμεις!..  Σκοπός της ζωής μας είναι η λυσιτελής παραδοχή της και της κάθε μας ευχής εν παντί τόπω, εις πάσαν στιγμήν εις κάθε ένθερμον αναμόχλευσιν των υπαρχόντων… Κανείς όμως δεν μπόρεσε να οικειοποιηθεί το πεπρωμένον του… Κανείς δεν ξέρει την αυγή που μας καλεί να μείνουμε μαζί της… Η ώρα δεν φαντάζει σαν καμίνι μα ρίχνει τους τοίχους και κυκλοφορεί μεσ’ στη χαρά του ερχομού της…        [κτερίσματα στίχων από την ΥΨΙΚΑΜΙΝΟ του Ανδρέα Εμπειρίκου]

Δευτέρα, 12 Ιουλίου 2021